Мікола Адам
“Шоўк”
Мінск: “Мастацкая літаратура”
Пра кнігу:
Жыццё на мяжы, каханне насуперак, адданасць як дадзенасць, а боль і перамога болю як існасць і разам з тым інтымная спавядальнасць Мілера, іранічнасць Букоўскі, лірызм Саган, смеласць Фолкнера, грындхаўс Таранціна і Радрыгеса — такая сёння проза Міколы Адама. Стварыўшы свой уласны грындхаўс, ён запрашае нас зірнуць на саміх сябе вачыма герояў, на месцы якіх можа апынуцца кожны з нас у любы момант.
Пра аўтара:
Мікола Адам нарадзіўся 8 студзеня 1978 года ў вёсцы Мікалаеўшчына Стаўбцоўскага раёна Мінскай вобласці. Да 1992 года разам з бацькамі і малодшымі братам і сястрой пражываў у рэспубліцы Казахстан (горад Шахцінск Карагандзінской вобласці).
Літаратурны дэбют адбыўся ў 1995 годзе ў часопісе "Першацвет".
У 2005 г. скончыў Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў (факультэт культуралогіі, аддзяленне кінадраматургіі) і быў размеркаваны ў г. Капыль рэжысёрам раённага Дома культуры. Заснаваў там тэатральную студыю "Непаседа", паставіў спектакль "Прывітанне, Маша!", які меў неадназначны рэзананс.
Да 2010 г. займаўся з дзецьмі тэатральнай творчасцю. Некаторыя з іх пасля паступілі ў тэатральныя ВНУ. У 2010 г. цалкам пераключыўся на літаратурную дзейнасць. Працуе ў выдавецтве “Мастацкая літаратура”.
Мае больш за пяцьдзясят апавяданняў і аповесцяў, апублікаваных у рэспубліканскіх СМІ, у тым ліку ў часопісах "Полымя", "Маладосць", "Акно", газетах "Літаратура і мастацтва", "Наша ніва", "Наш час", у расійскім альманаху "Петербургские строфы".
Аўтар дзвюх паэтычных кніжак "Калыханка для каханай" і "Вайна, прыдуманая мною".
Выдавецтва "Мастацкая літаратура" выдала ў 2013 годзе яго кнігу прозы "Шоўк", у якую ўвайшлі аповесці "Насця", "Шоўк. Гісторыя жарсці", "Антыгерой", раман "Мыла". Адначасова расійскае выдавецтва "Ноопресс" выдала кнігу прозы на рускай мове пад назвай "Каждому свой ад", дзе змешчаныя раманы "Каждому свой ад", "Шелк. История страсти", "Антигерой", "Волк. Морок".
Я — баязлівец. Напэўна. І няўдачнік.
Праяўленне баязлівасці і слабасці для мужчыны, верагодна, не самае прыемнае, асабліва, у прысутнасці каханай дзяўчыны ці проста сяброўкі. Адчуванне поўнай бездапаможнасці ўціскае вочы ў падлогу, а галаву — у плечы. І справа не ў тым, што ты баішся біцца. Магчыма, "махач" — твой адзіны талент. Усведамленне таго, што будзе балюча, ператварае цябе ў мыш ці, хутчэй, у пацука. І, хоць табе не ўсё адно, што падумае пра цябе твая спадарожніца, масты ўжо спалены. Яна бачыла, што ты спалохаўся. Ёй напляваць, адкажаш ты ці не на абразу словамі альбо кулаком. Яна заўважыла твае разгубленыя вочы, што адчайна шукаюць выйсця з сітуацыі, але не могуць знайсці. Яна чула тваё маўчанне ў адказ на пагрозы ў твой жа адрас. Ты мог бы не кідацца на злом галавы на крыўдніка, каб памерці ад нажа якога-небудзь дэгенерата, які толькі што адкінуўся з "зоны", і які ненавідзіць цябе толькі за тое, што ты доўгавалосы "акулярык". Ты мог бы, не спыняючыся, паказаць суперніку "фак" і абпаліць словамі, не горш за агонь, а потым схапіць спадарожніцу за руку, і зматвацца дварамі, замятаючы сляды, каб вас не дагналі, апынуўшыся ж у бяспецы, упіцца ў яе вусны, абменьваючыся адрэналінам. Ты мог проста спыніцца і "памерці", як мужчына, абараняючы, засланяючы сабой сваю дзяўчыну. Але ты нічога не зрабіў, а яна бачыла твае вочы. І гэта яна засланяла цябе сабой. А ты стаяў за яе спінай, жаваў губы і маліў Бога, каб толькі не білі. Ні цябе, ні яе. Ты забыўся, што яна нічога не баялася, таму што ніколі не трапляў у такія абставіны. Паўтара года вашых сустрэч праплылі, як беласнежныя аблокі, не азмрочаныя ніводнай, нават самай маленькай, хмаркай. І вось — такое нешанцаванне. Што яна пра цябе падумае? Як будзе ставіцца пасля?..
Канфлікту не здарылася. Яго і быць не магло.
Вераніка інсцэнавала сітуацыю, вырашыўшы праверыць, на што я здольны не толькі ў пасцелі і на словах, але і на справе, праверыць, такім чынам, годны я чалавек, каб за мяне выйсці замуж, ці не...
...А трыццаты год жыцця мінуў. І што? Баязлівы маленькі чалавек, лузер па натуры, які аднак жа калісьці, было такое, падаваў надзею на перспектыву ў літаратуры, не бліскае красамоўствам у багемным асяроддзі і не рассякае паветра белым "шэўрале", на якім абяцаў катацца разам з каханай дзяўчынай. Ён затрымаўся ў невядомасці і забыцці, спалохаўшыся жыцця, атрымаўшы адзін-адзіны, нават не ўдар, а падзатыльнік з яго боку. Пахаваў і сябе і свой патэнцыял у глухамані дэградацыі, атрымліваючы асалоду ад сузірання чужога жыцця з кіно. На сваё не хапіла адвагі.
Раней я ніколі не задумваўся, дакладней, задумваўся, але адразу гнаў думкі, як прусакоў, выціскаў іх з галавы чарговай порцыяй кіно, як гной з раны, і плакаўся ў камізэльку, а дакладней, у шоўк, на манекене, прыдумаўшы і пагадзіўшыся з прыдуманым, паверыўшы ў сваё рашэнне, што гэта лёс. Што мне на родзе напісана здавольвацца тым, што паказваў тэлевізар, ды сурагатам кахання ў выглядзе манекена. А так карцела быць, проста быць кімсьці, каб не было пакутліва балюча разумець, што ты ніхто, і што ў гэтым вінаваты ты сам!..
Я разумеў, што магу чагосьці дамагчыся ў жыцці. Я быў упэўнены, што Вераніка была б мая, калі б не змаладушнічаў ў той сітуацыі, якая першапачаткова не несла ніякай небяспекі. Але я ж не ведаў, што Вераніка папрасіла сяброў дзяцінства разыграць спектакль і справакаваць мой страх. Хоць, у выпадку сапраўднай небяспекі, дзе гарантыя таго, што я б наогул не ўцёк, пакінуўшы дзяўчыну адну з невядомасцю. Бо я ж так баюся болю. Няўжо я і напраўду такі вырадак?..
Я ж так ненавіджу баязліўцаў і розных вылюдкаў, якіх граюць мае любімыя акцёры ў маім любімым кіно! Я не магу быць падобным на іх! Я не такі! Я ж вырас на раманах Дзюма пра мушкецёраў, дзе гонар і годнасць шанаваліся вышэй усяго! Страціць гонар лічылася горш смерці, а я не проста жыву, а атрымліваю асалоду ад жыцця, якое б яно не было...